Rayiç bedeli nedir, ne işe yarar, nasıl alınır ve nasıl kullanılır?

Rayiç bedeli nedir? Örnek verecek olursak bir gayrimenkulünüzün var ve onun satışını yapacaksınız ya da gayrimenkul ile ilgili bir işiniz var. Tapu dairesine gitmek istiyorsunuz ve bu tapu dairesinde rayiç belgesini istediler.

Eğer tapudan gayrimenkul ile ilgili herhangi bir işiniz varsa sizden ön koşullardan biri olarak mutlaka rayiç kağıdı isterler.

Peki Rayiç Nedir?

Esasında rayiç, o malın piyasada satılan fiyatı demektir. Ancak piyasa rayici denilen şey ise belediyenin, belediye meclisinin belirlediği o mülkün tapuda en düşük gösterebileceğini fiyat demektir. Buna ”Belediye Rayici” deniliyor. Peki belediye rayiç kağıdı denilen şey nedir?

Belediyenin tahakkuk yani vergi servislerine alınan o mülkün o işlemin yapılacağı yıl içinde herhangi bir borcunun olmadığını gösteren cevaptır. Yani belediyenin tahakkuk servisine gidip o yılın vergi borcunu ödüyorsunuz. Dolayısıyla bu borcu yoktur kağıdını rayiç bedeli üzerinde yazacak şekilde alıyorsunuz.

Diyelim ki mülkünüzün değeri 200.000 lira ve 2 ortaksınız. O halde ikinize de 200 bin liralık 2 kağıt vermiyor. Bu rayiç bedelinin kağıdını 2 eşit bedele bölüyor. Yani 100 bin tl ve 100 bin tl şeklinde 2 adet kağıt veriyor.

Tapu Harcı Hesaplama

Diğer bir ifadeyle Belediyenin kendisine ya da internet sitesine ödeme yaptığınız zaman bir makbuz alıyorsunuz. Bu makbuz içerisinde iki tane rakam göreceksiniz muhtemelen.

Bir tanesi bina vergisi diye isimlendiriliyor. Bina vergisinden kasıt; arsa + binanın maliyetinden oluşan değeri üzerinden kesilmiş olan emlak vergisi. Bir diğeri ise KVKP kısaltması ile Kültür Varlıklarını Koruma Katkı Payı olarak isimlendirilen emlak vergisi harcıdır.

Bu 2. vergi, Kültür Varlıklarını Koruma Katkı Payı belediyelerin sizin emlak rayiç bedelinizin üzerinden %10 kadar daha belediyelerin o bölge içerisinde bulunan kültür varlıklarını koruması için sizden aldığı bir paydır. Bu sebeple bizim hesaplamamızda KVKP payını kullanmayacağız. Sadece Bina Vergisi payını kullanacağız.

Elinizdeki makbuzda 2 tane rakam yazacaktır. Çünkü emlak vergisi iki parçada ödeniyor. Bir tanesi mayıs, bir tanesi kasım ayında ödenmektedir. Bize ikisinin toplamı lazım ve sadece bina vergisi kısmı lazım. Yılda 400 TL emlak vergisi ödediğimiz konutumuzun emlak rayiç değerini nasıl hesap edeceğiz?

Bizim için 2 tane oran var. Bir tanesi büyükşehirler ve mücavir alanlar içerisinde mi yoksa dışında mı? Eğer büyükşehir sınırları ve mücavir alan sınırları içerisinde ise konutlarda binde 2 oranında emlak vergisi alınıyor. Ancak büyükşehir sınırları ve mücavir alan sınırları dışında ise bu binde 2 oran, binde 1’e düşüyor.

Gayrimenkul Rayiç Bedel Oranları

Şimdi size hem diğer gayrimenkulleri, hem de büyükşehir sınırları ve dışındaki gayrimenkuller için oranları paylaşıyorum. Diğer binalarda büyükşehir belediye sınırları içerisinde binde 2 olan oran, büyükşehir sınırları içerisinde 2 katına, binde 4’e çıkıyor. Meskenlerde büyükşehir belediyesi sınırları dışında binde 1 uygulanıyor. Fakat büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde binde 2 uygulanıyor.

Arazilerde, büyükşehir belediye sınırları dışında binde 1 uygulanırken, büyükşehir belediye sınırları içerisinde binde 2 uygulanıyor. Arsalarda ise büyükşehir belediyesi sınırları dışında binde 3 uygulanıyor. Büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde ise binde 6 emlak vergisi uygulanmakta.

Biz hesabımızı büyükşehir belediyesi ve mücavir alan sınırları içerisinde hesap edersek; yıllık 400 TL emlak vergisi ödemiş olduğunuz konutun değerini bulmak için, buradaki hesaplamaya göre binde 2’ye bölmemiz lazım. 400 TL’yi binde 2’ye böldüğümüz zaman, yani 0.002’ye bölüyoruz.

Hesap makinesinde karşımıza çıkan değer 200.000 TL oluyor. Eğer siz satışınızı rayiç bedelden gösterecekseniz, ya da en az göstermeniz gereken bedel 150.000 lira ise, 170 bin liraya da satıyor olabilirsiniz gerçekte. Ancak emlak rayiç değeri daha yukarıdadır.

Bu durumda tapu harcı en az emlak rayici dediği için 200.000 TL üzerinden harç ödeyeceksiniz. O zaman da sizin minimum 200.000 TL üzerinden tapu harcı hesap etmeniz gerekiyor. Burada; %2 alıcı, %2 satıcı olmak üzere, yani %2 4000 TL alıcı tarafından, 4000 TL de satıcı tarafında 8000 TL’lik bir tapu harcı olacak. Ayrıca tapu harcının yanında bir de döner sermaye harcı olacak. O da yaklaşık 350 – 370 TL civarında olacaktır.

Web Tapu Randevusu Nasıl Alınır? merak ediyorsanız sayfamızı ziyaret ederek bunu da öğrenebilirsiniz.